Een begroting van bijna 600 miljoen. Elke keer weer een hele toer. Bedankt, ambtenaren, voor uw harde werk.
De gemeente kreeg de laatste jaren steeds meer taken. Denk maar aan de WMO en aan de jeugdzorg. Veel van de inwoners van de gemeente Leeuwarden hebben hier elke dag mee te maken. Ze zijn er afhankelijk van. Pas als daar zaken niet goed gaan, valt dat op. Het is dit college gelukt om de financiële situatie voor de gemeente gezond te houden. Daar mag onze wethouder van financiën, maar ook het gehele college, tevreden over zijn. Maar ik vraag me af of men in Den Haag beseft hoe groot de druk is op de gemeentes.
Een paar opvallende zaken uit de begroting:
-
Er is 12 miljoen extra steun voor jeugdzorg. Dit geld moesten wij de afgelopen jaren vrijhouden door te bezuinigingen op andere zaken. Toch hebben we de jeugdzorg op peil gehouden.
-
Er zijn een aantal moties in deze begroting al verwerkt. Waaronder twee van de PvdA. Daar kom ik zo op terug
-
Er is behoorlijk wat geld nodig voor het wegonderhoud, 5,5 miljoen. Belangrijk dat dit werk gedaan wordt. Onze wegen moeten veilig en in orde zijn.
De Coronacrisis
De maatregelen om gevolgen van Covid 19 tegen te gaan hadden ook financieel invloed.‘Alles wie oars as oars’ om it sa mar even te sizzen. De steunpakketten zijn volgens de PvdA slim ingezet in deze begroting. De onzekerheid over het vervolg van Covid-19 zal helaas blijven.
Er is ook een tussenrapportage, de Turap. Daarin zien wij, dat het bedrag van het steunpakket TONK niet wordt opgemaakt. Dit pakket is voor mensen die minder inkomen hebben door de crisis. Daar kom ik ook zo op terug. Hoe kijkt de PvdA naar deze begroting?
Het gaat ons om:
-
Doen we de goede dingen met ons geld?
-
Hebben we voldoende inzicht om onze controlerende taak uit te voeren?
Dus kijken we alleen naar uitgaven. We kijken naar wat ermee is bereikt. Voor ons is preventie, preventie en nog eens preventie het belangrijkste. Voorkóm dat mensen steeds méér zorg nodig hebben. Alleen dan kunnen we de zorg betaalbaar houden. Die slag moeten we nu echt maken.
Op nummer 1 staat bij ons:
Armoede bestrijden
Leeuwarden is een gemeente waar teveel mensen van te weinig geld moeten leven. Er is al veel gezegd over een armoede nota. Wij worden daar wat ongeduldig van. Er is haast bij.
Wat wij willen is:
-
Ervaringsdeskundigen inzetten om schulden te voorkomen;
-
Gezinsaanpak;
-
Een proef doen met het kwijtschelden van schulden;
-
Bijstand aanvragen moet simpeler;
-
Je moet makkelijker wat kunnen bijverdienen in de bijstand;
-
Je moet makkelijker van de bijstand naar betaald werk kunnen.
Er zijn nu drie ervaringsdeskundigen met een opleiding gestart. Wij vinden dat te weinig. Wij denken dat je ook kunt kijken naar andere opleidingen. Werk samen met scholen in de buurt. Graag een reactie van de wethouder hierop.
We hebben ook gevraagd naar de voorzieningenwijzer. Die moet het mensen makkelijker maken om financiële regelingen te gebruiken. We zijn teleurgesteld over het antwoord op onze vraag. We horen nu dat ‘het verkennen’ al 2 jaar langer duurt dan verwacht. We maken ons zorgen om de mensen die deze regelingen hard nodig hebben. Wat vindt de wethouder hiervan?
Laageletterdheid
Valt u ook iets op? Het verhaal wat ik u nu vertel is bijna helemaal op B1 niveau. Dat is het taalniveau wat bijna iedereen begrijpt. Geen woorden maar daden dus. Dat geldt ook voor mij! En dat wil ik ook van de gemeente Leeuwarden. Wij willen dat er meer taalambassadeurs komen. Zij hebben het beste resultaat. En we willen dat de werkgevers meer gaan meewerken. Om hier tijdelijk extra tijd in te steken dienen we de motie van CDA en D66 mee in. Jammer genoeg zien we soms nog brieven die onbegrijpelijk zijn. Dat moet echt ophouden!
De energiearmoede
De gasprijs stijgt waardoor mensen letterlijk in de kou komen te staan. We hebben hier ook vragen over gesteld. Een energiecoach kan veel doen en is ook nodig. Maar er zijn mensen die nergens meer op kúnnen bezuinigen. Bij hen moet de kachel uit, ook als het straks vriest in januari. We zijn blij met de 400 euro die het rijk heeft aangekondigd .Maar dat is niet voor iedereen genoeg. We zien hier ook een kans. Het geld voor de TONK regeling wordt voor een deel niet gebruikt. Dit kan volgens ons wel in een ‘energie compensatiefonds’. Hoe kijkt de wethouder hier tegenaan?
Meedoen, of: Participatie
Werken moet aantrekkelijk zijn voor mensen in de bijstand. Nu mag je in het 1e jaar 221,- per maand houden het 1e halfjaar. Maar er zijn gemeenten die dat in de praktijk niet zo doen. Wij horen graag van de wethouder hoe Leeuwarden hier mee omgaat. Wij willen ook graag dat er maatwerk is voor mensen die gaan samenwonen. In Tilburg en Sudwest Fryslân doen ze dit al. Wij komen hier later dit jaar op terug.
Daarnaast vragen we de wethouder om in Den Haag te vragen of ze de kostendelersnorm willen afschaffen.
Wij hebben vragen gesteld over het kennen van alle mensen in de bijstand. De gemeente moet deze mensen goed kennen. Dan kunnen we zo ook beter helpen.
Wij vinden het belangrijk dat de gemeente een sociale houding laat zien.
We hebben gelezen dat de hulp bij het vinden van een baan voor mensen in de bijstand beter kan. Daar is niet genoeg geld voor. Hoe gaat de wethouder dat nu aanpakken? Wat is er nodig?
WMO:
Het organiseren van de ondersteuning vanuit de Wet Maatschappelijke Ondersteuning is best goed verlopen.
Maar bij een aantal buurt- en dorpskamers gaat het werken met vrijwilligers nog niet zo goed. Dat is juist belangrijk voor ‘de sociale basis’. Daarover heeft de PvdA hierover samen met Groen-Links een motie voorbereid.
Jeugd:
Bij jeugdzorg werken ze steeds beter aan het voorkomen van zwaardere problemen. De PvdA heeft daar steeds om gevraagd. Hoe eerder we erbij zijn, hoe beter! Bijna alle basisscholen zijn nu een Integraal Kind Centrum. School, opvang, activiteiten en zorg in één gebouw. Daar werken ook jeugdondersteuners en we horen dat dat goed bevalt. We zijn nog wel benieuwd naar de ervaringen met het Jeugd Expert team. Graag een reactie van de wethouder
Leeuwarden oost
We zijn enthousiast over de plannen voor een meerjaren aanpak voor Leeuwarden 0ost. We kunnen daar echt het verschil maken en de kansenongelijkheid aanpakken. Wij willen graag weten wanneer dit plan in de raad behandeld wordt. En hoe het financiële plan eruit ziet.
Sport
In Leeuwarden willen we dat 60 % van alle mensen in elk geval 30 minuten per week beweegt. We zitten nu op 58%. Het lijkt dus alsof we al een heel eind zijn. Maar er zijn grote verschillen per wijk of dorp. Maar goed dat we hiervoor in actie komen!
Cultuur
Met kunst en cultuur verklein je de kloof tussen mensen. Dus investeren wij graag in cultuur. We zijn dan ook heel blij met het extra geld voor evenementen. Door onze moties is dit in de begroting opgenomen. Ook voor het bijzondere evenement BOSK is extra geld. Dat wordt een groot evenement waar iedereen aan mee kan doen. Mooi voor de bezoekers en voor toeristen. Mooi voor de vele vrijwilligers die hier weer mee aan de slag gaan. Maar zeker mooi voor de mensen die werken in de culturele sector. Zij hebben een hele moeilijke tijd gehad.
Wonen
Leeuwarden heeft veel prachtige dorpen. Je kunt er heerlijk wonen. Maar soms zijn er te weinig woningen. Of er is niks meer in het dorp te doen.
Tot zover voorzitter.
Eline de Koning
